Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Γιάννη Καντέλη
Η Αίγυπτος αποτελεί χώρα κλειδί για την Ευρώπη στην περιοχή της Νότιας Μεσογείου και της Αφρικής, όπως ανέδειξε πρώτη η Ελλάδα με παρεμβάσεις του Πρωθυπουργού στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ ήδη η χώρα μας έχει αναπτύξει στενές σχέσεις με το Κάιρο. Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, από κοινού με την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τους Πρωθυπουργούς της Ιταλίας Τζιόρτζια Μελόνι και του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κροο και του καγκελαρίου της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ την Κυριακή, έρχεται ως αναγνώριση του σημαντικού και κρίσιμου ρόλου εν μέσω πολλαπλών προκλήσεων στην ευρύτερη περιοχή.
Όπως μεταφέρουν διπλωματικές πηγές υπάρχει αμοιβαία βούληση Ε.Ε. και Αιγύπτου για την περαιτέρω εδραίωση της στρατηγικής σχέσης μεταξύ των δύο πλευρών σε μια σειρά από τομείς με αιχμή το Μεταναστευτικό και την ενέργεια. Κυρίαρχος στόχος της ευρωπαϊκής αποστολής είναι να πείσουν την Αίγυπτο να συγκρατήσει τα καράβια με τους μετανάστες που ξεκινούν από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής με προορισμό την Ευρώπη.
Στις Βρυξέλλες είναι υπαρκτός ο φόβος για την δημιουργία ενός νέου μεταναστευτικού διαδρόμου προς την Γηραιά Ήπειρο, επιδεινώνοντας την ήδη βεβαρυμμένη κατάσταση στο μεταναστευτικό. Τις τελευταίες εβδομάδες στη Γαύδο καταφθάνουν πολλαπλάσιοι μετανάστες από ότι τους προηγούμενου μήνες, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη να βρεθεί άμεσα λύση. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, στις βαλίτσες της προέδρου της Κομισιόν βρίσκεται ένα πακέτο χρηματοδότησης χορηγήσεων και δανείων που φτάνει τα 7,4 δισ. ευρώ.
Η Αίγυπτος έχει ανάγκη τα χρήματα αυτά για να στηρίξει την οικονομία της και βεβαίως για να μπορέσει να κρατήσει στο έδαφος της τους μετανάστες που φτάνουν από την Γάζα και το Σουδάν, περιοχές όπου συνεχίζονται αμείωτες οι κομματικές συγκρούσεις.
Πηγές από τις Βρυξέλλες δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο μετά το τέλος των επαφών να ανακοινωθεί η στρατηγική συμφωνία Ε.Ε. – Αιγύπτου, καθώς οι συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αναδείξει εδώ και καιρό τη σημασία ευρωπαϊκής στήριξης προς την Αίγυπτο και της προώθησης συμφωνίας στρατηγικής συνεργασίας ανάμεσα στην Ε.Ε και την Αίγυπτο, ενώ ήταν ο πρώτος ευρωπαίος ηγέτης που είχε αναδείξει τη σημασία της Αιγύπτου για την Ε.Ε. και για την σταθερότητα στην περιοχή, λίγες μέρες μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ.
Η Ελλάδα έχει ήδη σε ισχύ συμφωνία με την Αίγυπτο από το 2022, ωστόσο «οι νέες συνθήκες δημιουργούν νέες ανάγκες», όπως τονίζει διπλωματική πηγή.
Ο Πρωθυπουργός – ο οποίος είχε μετάσχει και στη «Διάσκεψη Κορυφής για την Ειρήνη» για την Γάζα κατόπιν πρόσκλησης του κ. Σίσι τον περασμένο Οκτώβριο στο Κάιρο – θα έχει και διμερή συνάντηση με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου. Οι σχέσεις των δύο χωρών είναι άριστες και υπάρχει κοινή αντίληψη για την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και την εξεύρεση λύσεων για τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή.
Βεβαίως, από την προσοχή της Αθήνας δεν διαφεύγει ότι μετά από χρόνια άνοιξαν ξανά οι διπλωματικοί δίαυλοι ανάμεσα σε Κάιρο και Άγκυρα, ωστόσο κυβερνητικές πηγές σημειώνουν με νόημα ότι οι δεσμοί που έχουν σφυρηλατήσει Ελλάδα και Αίγυπτος τα τελευταία χρόνια είναι πολύ ισχυροί για να κλονιστούν.
Η χώρα μας ήταν η πρώτη που ανέδειξε την στρατηγική σημασία της Αιγύπτου στην μεταφορά «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη με το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου (GREGY) που μπορεί να μεταφέρει καθαρή ενέργεια στην Ε.Ε. και το οποίο εντάχθηκε στα πρότζεκτ κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.
Θέμα που αναμένεται να μπει στο τραπέζι και της συνάντησης που θα έχουν οι ευρωπαίοι ηγέτες με τον κ. Σίσι την Κυριακή.
Αυτή την περίοδο ξεκινά η πραγματοποίηση των μελετών που θα δείξουν τα τελικά κόστη του GREGY. Οι τελικές τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες και ο καθορισμός της διαδρομής των θαλάσσιων καλωδίων σύνδεσης είναι έτοιμες να ξεκινήσουν και στη συνάντηση αναμένεται να εκφραστεί η πλήρης ευρωπαϊκή στήριξη για την γρήγορη ολοκλήρωση τους.