Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Ο δικηγόρος Δημήτρης Μουσελίμης αναλύει όσα έρχονται
Η αναμενόμενη τροπολογία σχετικά με τις αλλαγές στην εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων (ΕΑΣ), πρόκειται να ενταχθεί στο φορολογικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών, ώστε να εφαρμοστεί για πρώτη φορά στις συντάξεις του Ιανουαρίου 2025, οι οποίες καταβάλλονται τέλος Δεκεμβρίου.
Μέχρι σήμερα η ΕΑΣ επιβάλλεται στο σύνολο της κύριας σύνταξης ή στο άθροισμα κύριων συντάξεων ως εξής:
- Για συντάξεις από 1.400,01 € έως 1.700,00€, ποσοστό 3%
- Για συντάξεις από 1.700,01 € έως 2.000,00€, ποσοστό 6%
- Για συντάξεις από 2.000,01 € έως 2.300,00€, ποσοστό 7%
- Για συντάξεις από 2.300,01 € έως 2.600,00€, ποσοστό 9%
- Για συντάξεις από 2.600,01 € έως 2.900,00€, ποσοστό 10%
- Για συντάξεις από 2.900,01 € έως 3.200,00€, ποσοστό 12%
- Για συντάξεις από 3.200,01 € έως 3.500,00€, ποσοστό 13%
- Για συντάξεις από 3.500,01 € και άνω, ποσοστό 14%
Με την νέα αυτή τροπολογία προβλέπεται, ότι τα εισοδηματικά όρια για την κράτηση της ΕΑΣ θα αυξάνονται κατά το εκάστοτε ισχύον κατ’ έτος ποσοστό αύξησης των συντάξεων. Πλέον όλοι οι συνταξιούχοι θα λάβουν ακέραιη την εκτιμώμενη σε ποσοστό 2,4-2,6% αύξηση των συντάξεων για το έτος 2025, χωρίς να υποστούν αύξηση στο ποσοστό κράτησης της ΕΑΣ, όπως συνέβαινε κατά τα προηγούμενα έτη.
Με την τροπολογία αυτή, επί της ουσίας, διορθώνεται μια στρέβλωση ετών, καθώς μέχρι σήμερα ο τρόπος υπολογισμού της κράτησης της ΕΑΣ κατέληγε πρακτικά είτε στον περιορισμό είτε ακόμη και στον μηδενισμό των ετήσιων αυξήσεων των συντάξεων που αποδόθηκαν κατά τα δύο τελευταία έτη (2023 και 2024). Εν κατακλείδι ο ισχύον μέχρι σήμερα, τρόπος επιβολής της ΕΑΣ συντελούσε ακόμη και στην πραγματική μείωση της σύνταξης, καθώς αρκετές χιλιάδες συνταξιούχων κατέληγαν να παίρνουν μικρότερη σύνταξη από αυτή που ελάμβαναν πριν από την αύξηση.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι πολλοί συνταξιούχοι που δικαιούνταν την προβλεπόμενη για το έτος 2024 αύξηση ποσοστού 3%, βρέθηκαν είτε με τα ίδια χρήματα στον τραπεζικό τους λογαριασμό επειδή η αύξηση μηδενίστηκε από την ΕΑΣ, είτε και με μικρότερη σύνταξη επειδή με την αύξηση άλλαξαν κλίμακα και πλήρωσαν μεγαλύτερη ΕΑΣ, με αποτέλεσμα να λάβουν μικρότερη σύνταξη.
Στην υπό ψήφιση τροπολογία προβλέπεται επομένως ότι όσο θα αυξάνεται η σύνταξη κατ’ έτος, αντίστοιχα θα αυξάνεται και το όριο κάθε κλιμακίου της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, προκειμένου να μην υποστεί κανείς συνταξιούχος μείωση και να λαμβάνουν όλοι οι συνταξιούχοι πραγματικά και στο ακέραιο το ποσοστό της αποδιδόμενης κατ’ έτος αύξησης.
Εφόσον η αύξηση στις συντάξεις για το έτος 2025 επαληθευτεί στο 2,4%, αυτό σημαίνει πως εκτός από το ποσό των συντάξεων, θα αυξηθούν αναλόγως κατά 2,4% και τα εισοδηματικά όρια των οκτώ κλιμακίων της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων. Έτσι οι συνταξιούχοι που είναι στο μεταίχμιο των εισοδηματικών ορίων για αλλαγή κλιμακίου δεν θα επιβαρυνθούν με αλλαγή κλιμακίου και δεν θα υποστούν αυξημένο ποσοστό εισφοράς.
Επομένως από 1/1/2025 η νέα κλίμακα της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων θα διαμορφωθεί ως εξής:
- Εισφορά 3%: Από τα 1433 ευρώ (έναντι των 1.400)
- Εισφορά 6%: Από τα 1.740 ευρώ (έναντι των 1.700)
- Εισφορά 7%: Από τα 2.048 ευρώ (έναντι των 2.000)
- Εισφορά 9%: Από τα 2.355 ευρώ (έναντι των 2.300)
- Εισφορά 10%: Από τα 2.662 ευρώ (έναντι των 2.600)
- Εισφορά 12%: Από τα 2.969 ευρώ (έναντι των 2.900)
- Εισφορά 13%: Από τα 3.276 ευρώ (έναντι των 3.200)
- Εισφορά 14%: Από τα 3.584 ευρώ (έναντι των 3.500)
Με το νέο σύστημα υπολογισμού της ΕΑΣ, ωφελημένοι με μειωμένη κράτηση θα είναι οι συνταξιούχοι που θα παίρνουν μαζί με την αύξηση του 2025, συντάξεις πάνω από τα 1.433 ευρώ και μέχρι 1.473 ευρώ, καθώς θα καταβάλλουν μικρότερη ΕΑΣ.
Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος που παίρνει σήμερα 1.420 ευρώ και με την αύξηση 2,4% θα παίρνει σύνταξη 1.454 ευρώ, θα είχε κράτηση ΕΑΣ 43,62 ευρώ με την παλιά κλίμακα, ενώ με την τροποποίησή της, η κράτηση που θα καταβάλλει θα είναι 22,6 ευρώ, γιατί το νέο κατώφλι από το οποίο θα ξεκινά η κράτηση θα είναι τα 1.433 ευρώ.
Αντίστοιχα, συνταξιούχος που παίρνει 1.440 ευρώ σήμερα και με την αύξηση 2,4% θα παίρνει 1.474 ευρώ, θα έχει ΕΑΣ 40 ευρώ και η σύνταξή του δεν θα πέσει κάτω από τα 1.433 ευρώ. Αν δεν τροποποιούνταν η κλίμακα θα πλήρωσε 3% για την ΕΑΣ, δηλαδή ποσό 44 ευρώ και η σύνταξή του θα κατέβαινε στα 1.429 ευρώ.
Εφόσον η αύξηση των συντάξεων κλειδώσει στο 2,4%, η δεύτερη κλίμακα θα μεταβληθεί κατά 2,4% και η κράτηση ΕΑΣ θα αλλάζει από 3% σε 6% για συντάξεις που υπερβαίνουν τα 1.740 ευρώ αντί για 1.700 ευρώ.
Αυτό που πρέπει να επισημανθεί στο σημείο αυτό είναι ότι από το δεύτερο κλιμάκιο και μετά η ΕΑΣ επιβάλλεται σε όλη τη σύνταξη και δεν περιορίζεται στο όριο αλλαγής του κάθε κλιμακίου. Για παράδειγμα, συνταξιούχος που θα παίρνει σύνταξη 1.850 ευρώ θα έχει 6% κράτηση για την εισφορά αλληλεγγύης (δηλαδή μείον 111 ευρώ) και η σύνταξή του θα πέσει στα 1.739 ευρώ ανεξάρτητα από το αν η κλίμακα του 6% ξεκινά από τα 1.740 ευρώ και άνω.
Αυξήσεις στα εισοδηματικά κριτήρια θα γίνουν και στις τρεις ειδικές κλίμακες κρατήσεων της ΕΑΣ με 6%, 8% και 10% για συνταξιούχους κάτω των 60 ετών με συντάξεις άνω των 1.700 ευρώ. Έτσι η πρώτη κλίμακα θα έχει κράτηση 6% για συντάξεις από 1.740,8 ευρώ και άνω, (αντί 1.700 ευρώ) η δεύτερη 8% από τα 2.355,2 ευρώ και άνω (αντί 2.300 ευρώ) και η τρίτη 10% από τα 2.969,6 ευρώ και άνω (αντί 2.900 ευρώ).
Κρίνοντας την υπό ψήφιση τροπολογία θα την χαρακτηρίζαμε ως ένα πρώτο αλλά «δειλό» βήμα βελτίωσης και κυρίως εξορθολογισμού του τρόπου υπολογισμού της ΕΑΣ κυρίως σε εκείνες τις κατηγορίες των συνταξιούχων που η επιβολή της ΕΑΣ οδηγούσε στην στρέβλωση της πραγματικής μείωσης των καταβαλλόμενων συντάξεων εξαφανίζοντας επί της ουσίας τις αποδιδόμενες κατ’ έτος αυξήσεις. Σε καμία περίπτωση όμως η παρέμβαση αυτή δεν συνιστά κατάργηση ή έστω προοπτική κατάργησης της ΕΑΣ όπως κάτι τέτοιο είχε κατά καιρούς διαφανεί στα ΜΜΕ ως σοβαρό ενδεχόμενο ενόψει της νέας χρονιάς.
Ενδεικτικά τέτοιες παρεμβάσεις που θα ανακούφιζαν ουσιαστικά τους συνταξιούχους που επηρεάζονται έως σήμερα από την ΕΑΣ, και που κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας, θα ήταν είτε η επιβολή της ΕΑΣ όχι στο σύνολο της σύνταξης αλλά μόνο στο κομμάτι της σύνταξης που υπερβαίνει τα εκάστοτε ισχύοντα κλιμάκια είτε η μείωση κατά το ήμισυ των ποσοστών κράτησης της ΕΑΣ από 3-14% που ισχύουν σήμερα σε 1,5-7%.
Αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε αν ακολουθήσουν και μελλοντικές νομοθετικές παρεμβάσεις που θα αφορούν στο στενό πυρήνα της ΕΑΣ και θα αμβλύνουν πράγματι, ουσιαστικά και όχι επιδερμικά τον κατά πολύ άδικο και επαχθή χαρακτήρα της εν λόγω κράτησης με παρεμβάσεις που θα αφορούν το σύνολο και όχι μόνο μία μερίδα συνταξιούχων που θίγονται σήμερα από την ΕΑΣ.