Γράφει ο στρατηγός Γεώργιος Καμπάς, επίτιμος Αρχηγός ΓΕΣ:
Ένα χρόνο μετά από την πλέον σοβαρή αμφισβήτηση κυριαρχικών μας δικαιωμάτων από την Τουρκία και μία αρκετά σοβαρή κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο, κρίνω σκόπιμο ότι θα μπορούσαμε όλοι σε όλα τα επίπεδα να διερευνήσουμε τα γεγονότα που έλαβαν χώρα εκείνη την περίοδο και τους τρόπους αντίδρασης, αλλά και να κρίνουμε σχετικά εκ του αποτελέσματος και των εξελίξεων.
Βεβαίως, πριν αναπτύξω οτιδήποτε, θέλω να πιστεύω ότι τα επιτελεία όπως και τα Υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Αμύνης προφανώς πρέπει (;) να έχουν κάνει αναλύσεις και μελέτες για τα lessons learned από αυτή την κρίση.
Με αυτόν τον τρόπο στην επόμενη κατάσταση που θα αντιμετωπίσουμε να έχουμε λάβει υπόψη τα θετικά αλλά και τα αρνητικά αυτής που πέρασε για βελτίωση, διαφορετικά δεν κάνουμε τίποτα και μιλάμε για φαύλο κύκλο και ανακύκλωση λαθών.
Αρχικά Πρέπει να δούμε την Τουρκία και τι είναι αυτό που την ωθεί να προβαίνει σε τέτοιου τύπου αναθεωρητικές ενέργειες.
Η Τουρκία είναι ένα κράτος αναθεωρητικό το οποίο σε συνδυασμό με μερικούς άλλους παράγοντες όπως είναι ο μεγαλοϊδεατισμός, η ιστορία τους με την οθωμανική αυτοκρατορία, η προσπάθειά τους ώστε να αποτελέσουν περιφερειακή δύναμη, η ιδεοληψία τους να γίνουν ηγέτιδα δύναμη στο μουσουλμανικό κόσμο, η έλλειψη σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο των δυτικών κοινωνιών και αλλά πολλά δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα κράτους με τάσεις αλλά και με στάση που χρειάζεται πολλή προσοχή αλλά και συγχρόνως αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση.
Η Τουρκία, στο Αιγαίο αλλά και στην ανατολική Μεσόγειο, προσπαθεί να επιτύχει ότι και σε όλες τις υπόλοιπες απαιτήσεις που έχει κατά καιρούς προβάλλει προς τη χώρα μας, δηλαδή μία λύση πέρα από κάθε αποδεκτή λογική και διεθνή συνθήκη, στην ουσία θέλει να χωρίσει το Αιγαίο στη μέση και η χώρα μας να μην έχει κανένα δικαίωμα στην Ανατολική Μεσόγειο και οι επήρειες των νησιών μας στην ΑΟΖ να είναι μηδενικές.
Αυτός είναι ο αντικειμενικός της σκοπός και προσπαθεί να το επιτύχει με διάφορους τρόπους όπως είναι η αμφισβήτηση του FIR, η αμφισβήτηση του search and Rescue, ο αποκλεισμός παρατύπως μεγάλων περιοχών με NAVTEX, βγάζοντας ερευνητικά σκάφη, κάνοντας βόλτες με πολεμικά σκάφη, βγάζοντας στόλους αλιευτικών, πιέζοντας για αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου (ανεξαρτήτως αν αυτός απέναντι στις ακτές έχει τη στρατιά Αιγαίου με ικανό αποβατικό στόλο) και εκτελώντας κάθε χρόνο προκλητικά αποβατικές ασκήσεις.
Εμείς πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι προσπαθεί να παγιοποιήσει την κατάσταση να δημιουργήσει τετελεσμένο καθώς και συνθήκες συνήθειας και η στρατηγική μας για τα ελληνοτουρκικά πρέπει να περιστρέφεται γύρω από αυτό τον πόλο αποφεύγοντας τον ενδοτισμό, τις υπεκφυγές, το κρύψιμο των προβλημάτων κάτω από το χαλί και τα φοβικά σύνδρομα( γεγονότα που είδαμε τελευταία), αλλά χρησιμοποιώντας διάφορες φόρμουλες αποτροπής για να αντιμετωπίζουμε την τουρκική αναθεωρητική στάση.
Πρέπει να έχουμε τη δική μας πολιτική και να μην προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στις πολιτικές άλλων Δυνάμεων, που για τα δικά τους συμφέροντα εμπλέκονται στην περιοχή μας.
Το Αιγαίο και η νοτιοανατολική Μεσόγειος είναι ο ζωτικός μας χώρος και η κοινή μας μοίρα με την Κύπρο και εμείς πρέπει να έχουμε τον πρώτο λόγο και πάνω σε μας να προσαρμόζονται- συνδιαμορφώνονται και τα συμφέροντα των υπολοίπων και αυτό χωρίς καμία τάση μεγαλομανίας αλλά προτεραιοτήτων για τον καθένα.
Δεν ομιλώ για Παθητική στάση ή κατευνασμό που βλέπουμε αλλά αντιθέτως για μία ενεργητική στάση η οποία θα περιλαμβάνει μία πολυπαραγοντική προσέγγιση από ενεργητική εξωτερική πολιτική, σύναψη περιφερειακών συμμαχιών και συμφωνιών, ισχυρή θετική εμπλοκή στα δρώμενα της εγγύς και όχι μόνο διεθνούς περιφέρειας, ισχυρές εξοπλισμένες Ένοπλες Δυνάμεις, πρόθεση για τίμιο διάλογο και μετά διαπραγματεύσεις πάνω στη βάση διεθνών συνθηκών, ατζέντα θετικών μέτρων για διαπραγμάτευση αλλά συγχρόνως ύπαρξη ουσιαστικών και σοβαρών διεθνών κυρώσεων στην περίπτωση παραβατικότητας και όχι μια αφηρημένη έννοια “αναστρεψιμότητας”.
Αυτή η πολυεπίπεδη και πολλών κατευθύνσεων εξωτερική πολιτική που υλοποιήθηκε παλιότερα, αλλά ατόνησε στην συνέχεια, για άλλους λόγους, με αποτέλεσμα αφενός να οδηγήσει στα γνωστά γεγονότα πού αναλύουμε και αφετέρου να καταπατηθούν, λόγω και έργω, κυριαρχικά δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο και ΝΑ Αιγαίο (τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων και του προέδρου τους και τις κινήσεις των τουρκικών σκαφών και του ερευνητικού σχεδόν στα όρια των έξι μιλίων απο τα νησιά μας), επιπρόσθετα να μην ξεχνάμε την θετική πρόταση που τέθηκε τότε για συγκεκριμένες περιοχές στην νοτιοανατολική Κρήτη, Κάσο, Κάρπαθο και Ρόδο για αύξηση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά.
Σε κάθε περίπτωση όμως δεν θα πρέπει να υπάρχουν πισωγυρίσματα στην πολιτική μας, αλλά και κόκκινες γραμμές που ξεθωριάζουν. Δεν πρέπει να διαπραγματευόμαστε με αντικείμενο την εθνική μας κυριαρχία αλλά το συμφέρον του ελληνικού λαού.
Πρέπει τέλος να απομακρυνθούμε από πρακτικές πού εφαρμόστηκαν λανθασμένα τελευταία οι οποίες οδήγησαν:
- 1. Στην έλλειψη στρατηγικής στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα.
- 2. Στην απώλεια και έλλειψη οράματος.
- 3. Στην απώλεια ή απομείωση όλων των πολυμερών συμμαχιών που χτίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια.
- 4. Στην κακή πρακτική και λογική του προβλέψιμου συμμάχου.
- 5. Στην παρασιτική προσκόλληση μας(ως στρατηγική) σε μονομερείς θέσεις και καταστάσεις άλλων.
Τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων στο Πεδίο λειτούργησαν εποικοδομητικά, αποτελεσματικά, πρόβαλαν το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης τους ανεξαρτήτως το δυνατοτήτων που είχαν στα χέρια τους.
Επέτυχαν πολλές τοπικές- τακτικές νίκες και επικράτησαν σε πολλές περιπτώσεις αλλά συγχρόνως έδειξαν και το υψηλό ηθικό που τους διακατέχει.
Η στρατηγική της αποτροπής, σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο, όμως που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ήταν ασθενής δεν έπεισε όσο θα αναμενόταν να πείσει και αυτό δημιούργησε προβληματισμούς, αναλογικά δε και η στρατιωτική στρατηγική, χωρίς να επεκταθώ.
Στην συνέχεια χρονικά διεφάνει ότι σαν αντικειμενικό σκοπό είχαμε μόνο την “καλοκαιρινή ειρήνη”, το οποίο ναι μεν είναι κάτι, αλλά δεν νομίζω ότι θα πρέπει να είναι η στόχευση της εξωτερικής πολιτικής μιας σοβαρής χώρας( δηλαδή πως θα ξεδιπλωθούν τα εθνικά ενδιαφέροντα?). Επιπρόσθετα προδίδει έλλειψη στρατηγικής ιδιαίτερα τώρα που υφίστανται αρκετές θετικές διεθνείς συγκυρίες (ΗΠΑ, Γαλλία, Αίγυπτος, Ισραήλ), αλλά και αρνητικές όπως η πιθανή εμπλοκή της Τουρκίας στο Αφγανιστάν, η Γερμανία και τέλος έλλειψη προσχεδιασμένων εναλλακτικών λύσεων.
Πλέον έχει περάσει ένας χρόνος από αυτά τα γεγονότα και διαφαίνεται να εφαρμόζεται η πολιτική της μη λύσης, ενώ συγχρόνως στην ουσία δίνουμε λευκή επιταγή στον Ερντογάν με την πολιτική της αναβλητικότητας, του χαμηλού προφίλ (low profile) και του στυλ προβλέψιμος σύμμαχος, για να κάνει τον διπλωματικό του ελιγμό και στη συνέχεια να επανέλθει ακάθεκτος συνεχίζοντας την Αναθεωρητική πολιτική του (ήδη άρχισε να μιλάει πάλι για έξοδο σκαφών ερευνητικών και γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο).
Επιπρόσθετα ανησυχώ μήπως αυτή η πολιτική από την πλευρά μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο ΝΑΤΟ, αλλά και με τις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελέσει για τον Ερντογάν την κολυμβήθρα του σιλωάμ προς όλους τους διεθνείς ισχυρούς παίκτες και έτσι χάσουμε κάθε διπλωματικό πλεονέκτημα που έστω και με αυτόν τον δύσκολο τρόπο αποκτήσαμε σαν χώρα τους τελευταίους μήνες.
Ακούστηκαν και πάλι υπεκφυγές και παχιά λόγια για τα 12 μίλια χωρίς έστω μία μελλοντική στρατηγική με αρχή και τέλος και φοβάμαι ότι θα βρεθούμε πάλι μπροστά σε αδιέξοδα όταν οι Τούρκοι βγάλουν ερευνητικά και γεωτρύπανα (το θεωρώ πολύ πιθανόν) και θα αντιμετωπίσουμε ξανά τα γεγονότα του καλοκαιριού του 20, συνεχίζοντας από την πλευρά μας την υποχωρητικοτητα, η οποία όπως έχουμε ξαναπεί οδηγεί σε εθνικές ήττες.
Στον εξοπλιστικό τομέα, μετά την κρίση, παρόλο που υπήρχε ένας καταιγισμός για ενεργοποίηση προγραμμάτων, δεν φαίνεται κάποια ουσιαστική εξέλιξη.
Αρχικά τα rafale τα οποία ήταν το μοναδικό καινούργιο πρόγραμμα που ανακοινώθηκε (όλα τα άλλα ήταν προγράμματα που υφίσταντο τα τελευταία χρόνια), ήδη καθυστερούν καθόσον τα πρώτα θα παραδοθούν τέλος του 21 και θα ολοκληρωθεί η παράδοσή τους τέλος του 23, άρα δεν μπορούμε να το αναγνωρίσουμε σαν άμεση ενίσχυση.
Επίσης η ενίσχυση του πολεμικού ναυτικού, που αφορούσε τις νέες φρεγάτες, αλλά και την συντήρηση μέσης ζωής των παλαιότερων, αν και υψηλότατης προτεραιοποίησης ανέκαθεν τα τελευταία χρόνια, καθυστερεί εδώ και ένα χρόνο τουλάχιστον η λήψη απόφασης και πόσο μάλλον και η έναρξη του προγράμματος.
Πηγή: e-evros.gr