της Ελένης Μπότα
Η επιβολή πλαφόν στις πωλήσεις ηλιελαίου ήταν η πρώτη κίνηση στην οποία προχώρησαν σχεδόν όλες οι αλυσίδες, αρχικά στα ηλεκτρονικά τους καταστήματα και μετά στα φυσικά τους καταστήματα, σε μία προσπάθεια να διασφαλίσουν το γεγονός ότι θα υπάρχει επάρκεια σε ένα προϊόν, που διαφαινόταν ότι τα αποθέματα δεν διαρκούν.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα εκτός από τις ελλείψεις στα ράφια οι τιμές να εκτοξευθούν στα ύψη.
Επιχειρηματίας του κέντρου της Αθήνας μου λέει ότι πριν από το τριήμερο της Καθαρής Δευτέρας η τιμή του 10λιτρου είχε 17 ευρώ, έφτασε το τριήμερο της 25ης Μαρτίου στα 27 ευρώ και πλέον πωλείται 37 ευρώ. ΄
Και παρά αυτό που μπορεί να πιστεύουν οι περισσότεροι, η αύξηση της τιμής δεν οδηγήθηκε από την έλλειψη ηλιέλαιου αλλά από την επιβολή πλαφόν στην αγορά προϊόντος.
Όταν έχεις μία κρίση και δεν αφήνεις την αγορά να ισορροπήσει, είναι λογικό να οδηγήσει σε ακραίες ανατιμήσεις. Αυτό αποτελεί μία βασική παραδοχή της οικονομίας (μαζί και με το γεγονός ότι το χρήμα από την αγορά δεν χάνεται ποτέ, απλά αλλάζει χέρια).
Αν για παράδειγμα βάλουμε πλαφόν στο γάλα, τότε θα διαπιστώσουμε ότι την επόμενη μέρα όχι μόνο θα υπάρχουν ελλείψεις στα ψυγεία, αλλά οι τιμές θα ζαλίζουν.
Το πλαφόν είναι ένα μέτρο που παραπέμπει τον καταναλωτή σε έλλειψη και σε αυτή την περίπτωση εκείνο που έχει να κάνει είναι μαζικές αγορές. Ο κύκλος της τεχνητής έλλειψης και των ανατιμήσεων μόλις ξεκίνησε.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Για το μέγεθος και το βάθος του οποίου θα έχουμε τις πρώτες ενδείξεις μέσα στις επόμενες ώρες.
Μόλις τη Δευτέρα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και το Υπουργείο Ανάπτυξης έθεσαν σε λειτουργία την ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία θα καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο τα αποθέματα της χώρας σε σειρά βασικών προϊόντων και πρώτων υλών.
Το σκανάρισμα που επιχειρεί η κυβέρνηση θα δείξει το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος.
Και όπως εκτιμά γνωστός οικονομολόγος η υποχρέωση των εταιρειών να δηλώσουν αληθώς τις ποσότητες έχουν στις αποθήκες τους (σε περίπτωση που αποκρύψουν στοιχεία θα τους επιβληθεί πρόστιμο), είναι μία πρώτη σοβαρή προσπάθεια για να αναχαιτιστεί το κύμα της ακρίβειας.
Κανείς δεν θέλει να πληρώνει με καπέλο προϊόντα και πόσο μάλλον η κυβέρνηση που δεν επιθυμεί να αφήσει ανεξέλεγκτη την αγορά και κάποιους να εκμεταλλευτούν την κρίση, για πλουτισμό.