της Αναστασίας Βασιλικής Γκολέμη
Αρκετοί αξιωματούχοι αλλά και μεγάλα στελέχη διεθνών οίκων «βλέπουν» πως η επιστροφή της Ελλάδας στην αποκαλούμενη «επενδυτική βαθμίδα» θα ξεκινήσει το 2023.
Η δράση αυτή θα έχει θετικά οφέλη για την ελληνική οικονομία, τις επενδύσεις, το χρηματιστήριο και συνολικά για τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία. Μια τέτοια κατάσταση θα δώσει τη δυνατότητα σε μια τεράστια δεξαμενή διεθνών κεφαλαίων 10 φορές μεγαλύτερων σε σχέση με σήμερα να επενδύσουν στη χώρα, μια και το καταστατικό τους επιτρέπει να τοποθετούνται μόνο σε χώρες που διαθέτουν αξιολόγηση «investment grade».
Επενδύσεις
Παραδείγματος χάριν, τα διεθνή θεσμικά επενδυτικά κεφάλαια όπως και τα συνταξιοδοτικά κεφάλαια επενδύουν σε συντριπτικό ποσοστό σε ομόλογα της επενδυτικής κατηγορίας, καθώς δεσμεύονται προς τους μεριδιούχους ώστε να περιορίζεται η ανάληψη κινδύνων στα χαρτοφυλάκιά τους. Επίσης, οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που λαμβάνονται υπ’ όψιν βάσει κανονισμών, όπως το κανονιστικό πλαίσιο για την επιλεξιμότητα των προσφερόμενων εξασφαλίσεων στις πράξεις αναχρηματοδότησης του ευρωσυστήματος.
Οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις κρατών αποτελούν σημαντική παράμετρο για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων και την αποτίμηση κρατικών χρεογράφων, το κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου από τις αγορές ομολόγων φαίνεται σαφώς ότι είναι συνδεδεμένο με την πιστοληπτική αξιολόγησή του, καθώς οι υποβαθμίσεις οδηγούν σε αύξηση και οι αναβαθμίσεις σε μείωση του κόστους δανεισμού.
Η Ελλάδα στις αγορές
Τα τελευταία χρόνια πάντως, η Ελλάδα, με τη βοήθεια και της ΕΚΤ, η οποία έχει αγοράσει ελληνικά ομόλογα ύψους περίπου 36 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος πανδημίας (PEPP) και η οποία θα συνεχίσει να αγοράζει ελληνικούς τίτλους και μετά το τέλος του τον ερχόμενο Μάρτιο, μέσω ευέλικτων επανεπενδύσεων των ομολόγων που λήγουν μέχρι το 2024 ή ακόμη και με επανενεργοποίηση του PEPP αν χρειαστεί, κινείται άτυπα στις διεθνείς αγορές κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες ως κλασικός εκδότης ομολόγων μιας χώρας της ευρωζώνης.
Να σημειωθεί πως η Ελλάδα σχεδιάζει να δανειστεί εφέτος από τις αγορές 12 δισ. ευρώ (μεγάλο μέρος κατά το α’ τρίμηνο), ενώ έχει συσσωρεύσει ταμειακό απόθεμα περίπου 38 δισ. ευρώ, αρκετό για να καλύψει τουλάχιστον τρία χρόνια λήξης χρέους. Παράλληλα θα εκδώσει και το πρώτο ελληνικό πράσινο ομόλογο.
Η τρέχουσα πιστοληπτική αξιολόγηση του Ελληνικού Δημοσίου είναι ΒΒ από τους οίκους DBRS, Fitch και Standard and Poor’s, που απέχει δύο σκαλοπάτια από την «επενδυτική βαθμίδα», και Ba3 (αντίστοιχη με ΒΒ-) από τον οίκο Moody’s, που υπολείπεται κατά τρεις βαθμίδες από το όριο της επενδυτικής κατηγορίας (Investment Grade − IG).
Αναβάθμιση
Η επενδυτική κατηγορία περιλαμβάνει ομόλογα με αξιολογήσεις ΒΒΒ-/Baa3 ή και καλύτερες και για να την αποκτήσει η Ελλάδα θα πρέπει ένας από τους τέσσερις αυτούς οίκους, που είναι αποδεκτοί από το ευρωσύστημα ως εξωτερικοί οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (External Credit Assessment Institutions − ECAIs), να αναβαθμίσει στην κατηγορία αυτή το Ελληνικό Δημόσιο. Από το 2012 και ύστερα πάντως παρατηρείται, σχεδόν αδιαλείπτως, βελτίωση της πιστοληπτικής αξιολόγησης του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ οι τρεις οίκοι (DBRS, S&P και Fitch) διατηρούν θετικές προοπτικές (positive outlook), γεγονός που υποδηλώνει αυξημένη πιθανότητα για περαιτέρω αναβάθμιση εντός των επόμενων 12-18 μηνών.
Ετσι ακόμη και αν, όπως αναμένεται, όλοι οι οίκοι αναβαθμίσουν το ελληνικό αξιόχρεο κατά μία βαθμίδα εφέτος, και πάλι θα απαιτείται ακόμη μία αναβάθμιση από κάποιον από τους τέσσερις οίκους, κάτι που χρονικά αναμένεται μέσα στο 2023, με πολύ μικρές πιθανότητες για το τέλος του 2022.
Σύμφωνα με τα ως τώρα δεδομένα, σημείο-κλειδί για την αξιολόγηση του ελληνικού αξιόχρεου διαδραματίζει και το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα, που ξεπερνά κατά πολύ τη διάμεσο των χωρών με βαθμολογίες «BB» και «BBB». Οι βαθμολογίες της επίσης στο πεδίο της διακυβέρνησης και οι δείκτες ανθρώπινης ανάπτυξης συγκαταλέγονται στους υψηλότερους μεταξύ των χωρών που δεν διαθέτουν την «επενδυτική βαθμίδα».
Τα δάνεια της Ελλάδας
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, η χώρα έχει ακόμη πολύ υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), όπως και πολύ υψηλό χρέος, το οποίο το 2023 θα είναι τρεις φορές μεγαλύτερο του προβλεπόμενου διάμεσου για τις χώρες με αξιολόγηση «BB» (που είναι 56% του ΑΕΠ).
Η Ελλάδα όμως έχει απόθεμα ρευστότητας που αντιστοιχεί στο 18% του ΑΕΠ, ενώ διαθέτει ευνοϊκό προφίλ χρέους, με το κόστος εξυπηρέτησής του να κυμαίνεται μόλις στο 5,6% ΑΕΠ.
Η μέση διάρκεια μάλιστα του ελληνικού χρέους είναι μεταξύ των μεγαλύτερων στον κόσμο, στα 20,5 χρόνια, ενώ το απόθεμα χρέους είναι σε σταθερό επιτόκιο (μόλις 1,4%), περιορίζοντας τους κινδύνους από την αύξηση του κόστους δανεισμού, μετά και τις ρυθμίσεις χρέους στα χέρια ιδιωτών (PSI 2012) και επίσημων πιστωτών (Eurogroup 2012 και 2018), που μείωσαν σημαντικά το μέσο επιτόκιο και το ύψος του χρέους.
Πηγή: todaypress.gr