Σε ατμόσφαιρα συγκίνησης και παρουσία της πρέσβειρας της Ελλάδας στη Μόσχα, Κατερίνας Νασίκα, πραγματοποιηθήκαν την Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου στο Μπεσλάν της Βόρειας Οσετίας τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Έλληνα δάσκαλου, Γιάννη Κανίδη, ο οποίος δολοφονήθηκε μέσα στο σχολείο του τον Σεπτέμβριο του 2004 αρνούμενος να εγκαταλείψει τους μαθητές του που είχαν πιαστεί όμηροι ισλαμιστών τρομοκρατών.
Ήταν δέκα το πρωί τοπική ώρα όταν , ένοπλοι Τσετσένοι ισλαμιστές εισέβαλαν στο σχολικό συγκρότημα και αφού συγκέντρωσαν στο γυμναστήριο μαθητές δασκάλους και κάποιους γονείς που βρίσκονταν στο σχολειό έζωσαν με εκρηκτικά το κτίριο και απειλούσαν όταν θα σκοτώσουν τους ομήρους αν η κυβέρνηση στη Μόσχα δεν υλοποιήσει σειρά αιτημάτων τους.
Πρότειναν στον στον Ιβάν Κανίδη να αποχωρήσει λόγω του προχωρημένου της ηλικίας του, αλλά εκείνος αρνήθηκε και παρότι από την πρώτη μέρα της ομηρείας υπέστη καρδιακή προσβολή συνέχιζε να ενθαρρύνει τους άλλους ομήρους.
Με την έναρξη της επιχείρησης απελευθέρωσης των ομήρων από τις δυνάμεις ασφαλείας ο Κανίδης έγινε ασπίδα για τα παιδιά, όταν ένας από τους τρομοκράτες ετοιμαζόταν να τα πυροβολήσει και ακολούθως προσπάθησε να τον αφοπλίσει.
Από τη μάχη σώμα με σώμα –προτού πέσει νεκρός– κέρδισε πολύτιμα λεπτά ώστε τα παιδιά να φύγουν πηδώντας από τα παράθυρα του σχολείου που είχε ήδη τυλιχθεί στις φλόγες. Συνολικά 186 μαθητές, 111 γονείς και συγγενείς τους, 17 εκπαιδευτικοί και 9 μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, σκοτώθηκαν στην τρομοκρατική αυτή ενέργεια που προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση.
“Συγκεντρωθήκαμε εδώ για να τιμήσουμε άλλη μια φορά και θα το κάνουμε ξανά και ξανά, γιατί τους ήρωες δεν τους ξεχνάμε, τη μνήμη του Κανίδη, δάσκαλου και πολίτη της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ενός ομογενούς”, είπε η κ. Νασίκα. Η Ελληνίδα Πρέσβης υπενθύμισε τη σημασία της ηρωικής πράξης του Κανίδη, που τιμήθηκε μετά θάνατον με το παράσημο της τιμής του Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Ρωσική Ομοσπονδία, «Για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». Το Νέο Σχολείο -δωρεά της Ελλάδας και της Νορβηγίας – λειτουργεί από τις 6 Σεπτεμβρίου το 2010, έξι χρόνια μετά την τρομακτική επίθεση και σήμερα διευθυντής του είναι ο γιος του Κανίδη, Κώστας.
“Στο νέο μας σχολείο φοιτούν όλα τα παιδιά του Μπεσλάν, χριστιανοί και μουσουλμάνοι. Είναι ολοήμερο, δημοτικό και γυμνάσιο μαζί, λέει στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Κώστας Κανίδης.
«Έχουμε 300 μαθητές αλλά τα ελληνόπουλα είναι λίγα , γιατί ελάχιστες οικογένειες Ελλήνων Ποντίων μένουν πλέον στο Μπεσλάν”, πρόσθεσε.
Στο βάθρο της προτομής από σκληρό γρανίτη, έχει μια πλακέτα στην οποία αναγράφονται φορείς και προσωπικότητες που συνέβαλαν στη δημιουργία της προτομής: “Πρεσβεία της Ελληνικής Δημοκρατίας, Οικογένειες Κάισεφ και Τσαρικάγεφ, Ελληνικός Σύλλογος “Προμηθέας” της Βόρειας Οσετία – Αλάνια”.
Το Μπεσλάν είναι μια μικρή πόλη με το μεγαλύτερο στον κόσμο νεκροταφείο- μνημείο για παιδιά- θύματα της τρομοκρατίας. Είναι μοναδικό νεκροταφείο στο Βόρειο Καύκασο, όπου οι Χριστιανοί και οι Μουσουλμάνοι « αναπαύονται » μαζί εν ειρήνη.
Ο επιφανής Έλληνας, Ρώσος πολιτικός, πρόεδρος της κυβέρνησης της Δημοκρατίας του Καρατσάι-Τσερκέσ (2008-2010), ακαδημαϊκός και σημαντικός επιχειρηματίας, Βλαδίμηρος Κάϊσεφ, ένας από τους χορηγούς της προτομής, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, εξέφρασε την ικανοποίησή του και το χρέος που είχε απέναντι στον Έλληνα Κανίδη, που όπως λέει “ανύψωσε το σθένος μας και νιώθουμε περήφανοι γι’ αυτόν”.
Την προτομή του Γιάννη Κανίδη φιλοτέχνησε η γνωστή Ρωσίδα γλύπτρια από τη Μόσχα, Ειρήνη Μακάροβα. «Ήταν δύσκολα να κάνεις πρόσωπο χαμογελαστό με σκληρό υλικό, όπως είναι ο μπρούντζος, αλλά γνωρίζοντας την ιστορία του δασκάλου και ανθρώπου, γεμάτο καλοσύνη και θυσία, δέχτηκα τη φωτογραφία πού με πρότεινε ο γιος του», ανέφερε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.