του Δημήτρη Φρέσκου
Κατηφόρα δίχως τέλος για το τουρκικό εθνικό νόμισμα σε ιστορικό αρνητικό ρεκόρ, ως συνέπεια της νομισματικής πολιτικής Ερντογάν.
Το τραπεζικό σύστημα της Τουρκίας στο χείλος του γκρεμού, οι τιμές των αγαθών στα ύψη, η δολαριοποίηση των αποταμιεύσεων ασταμάτητη. Τα capital controls μοιάζουν μονόδρομος…
Μετά από ένα σερί 11 ημερών κατάρρευσης για το τουρκικό νόμισμα, η εικόνα στην γείτονα χώρα θυμίζει πόλεμο. Άδεια ράφια στα supermarkets και περιορισμοί στις ποσότητες ζάχαρης, λαδιού και καφέ που μπορούν να αγοράσουν οι πολίτες. Ανοικτό το ενδεχόμενο να επιβληθεί όριο σε όλες τις αγορές, δύο πακέτα από κάθε προϊόν. Πορείες διαμαρτυρίας στους δρόμους.
Οι πολιτικοί της τουρκικής αντιπολίτευσης κατηγορούν τον Ερντογάν ως απολύτως υπεύθυνο της χωρίς προηγούμενο κρίσης και χαρακτηρίζουν τον ίδιο ως απειλή για την χώρα.
Σε ένα φαύλο κύκλο πολιτικοοικονομικής αστάθειας η κατάσταση στην Τουρκία δείχνει να χειροτερεύει μέρα με την ημέρα σε ένα δρόμο χωρίς επιστροφή ή καλύτερα σε ένα δρόμο που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια την χώρα εκ νέου στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Βαθαίνει η κρίση, εφιάλτης για την Ευρώπη
Ο φόβος για μετάδοση της οικονομικής κρίσης εκτός των συνόρων της χώρας πιο έντονος από ποτέ. Ήδη οι οικονομικοί αναλυτές επεξεργάζονται τρόπους αντιμετώπισης ενός τέτοιου σεναρίου καθώς οι κεντρικές τράπεζες αρκετών ευρωπαϊκών χωρών διαχειρίζονται τουρκικό χρέος περίπου 160 δισεκατομμυρίων.
Μια κατάρρευση του τουρκικού τραπεζικού συστήματος θα προκαλούσε ένα καταστροφικό οικονομικό «ντόμινο» σε όλη την Ευρώπη και κυρίως στην Ισπανία, την Ιταλία και την Γερμανία τις χώρες διαχειρίζονται το μεγάλο χαρτοφυλάκιο του τουρκικού χρέους σε ομόλογα και δάνεια. Η ιλιγγιώδης κατάρρευση του νομίσματος έχει σημάνει κόκκινο συναγερμό στα οικονομικά επιτελεία των εκτεθειμένων, στο τουρκικό χρέος χωρών.
Θα αντέξουν τελικά οι ευρωπαϊκές τράπεζες;
Η παγκόσμια οικονομία φαίνεται να είναι σε καλή θέση για να αντιμετωπίσει την ανανεωμένη αναταραχή στην Τουρκία τους επόμενους μήνες, ενώ και για τους ξένους επενδυτές υπάρχουν περιορισμένα περιθώρια να πληγούν. Όσον αφορά τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι ξένοι οφειλέτες, οι τουρκικές τράπεζες έχουν μόνο 10 δισεκατομμύρια δολάρια ξένων δανείων στα βιβλία τους, επομένως οι τραπεζικές πιέσεις δεν θα έχουν σχεδόν καθόλου αντίκτυπο στον δανεισμό στο εξωτερικό λόγω της αλλαγής της ισοτιμίας.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα επιπτώσεων θα έχουν οι ισπανικές και ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες που θα δουν τις μετοχές τους να υποαποδίδουν κατά τη διάρκεια της κρίσης καθώς τα προϋπολογιζόμενα κέρδη τους αντισταθμίζονται από τις κινήσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών…
Ο βετεράνος μεγαλοεπενδυτής, Μαρκ Μόμπιους, μιλώντας στο CNBC εξέφρασε την ανησυχία του, ότι η τουρκική κρίση θα μπορούσε να επηρεάσει και τις χώρες που το δημόσιο χρέος τους είναι σε δολάρια, που αναπόφευκτα θα πληγούν καθώς το Βατερλό της τουρκικής λίρας οδηγεί σε υψηλότερα επιτόκια στις ΗΠΑ.
Σε πλήρη και απόλυτη αναταραχή
Η νομισματική κρίση έχει ανατρέψει τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών και σπείρει τον πανικό στην γειτονική χώρα.
Τα αλλεπάλληλα πτωτικά ρεκόρ, με ιστορικό χαμηλό την Τρίτη τις 13,45 λίρες ανά δολάριο έφεραν ανασφάλεια, κοινωνικές αντιδράσεις και στρίμωξαν τον Ερντογάν. Η διολίσθηση του νομίσματος ήταν η μεγαλύτερη από την κορύφωση της νομισματικής κρίσης του 2018 που οδήγησε σε απότομη ύφεση και επέφερε τρία χρόνια υποβαθμισμένης οικονομικής ανάπτυξης και διψήφιο πληθωρισμό.
Η εικόνα 24ωρες μετά ελάχιστα βελτιωμένη, με 12,24 λίρες να αντιστοιχούν σε κάθε δολάριο. Το τουρκικό νόμισμα έχει χάσει πάνω από το 43% της αξίας του από τις αρχές του έτους και οι παρατηρητές θεωρούν δεδομένο ότι η πτώση θα συνεχιστεί.
Οι Τούρκοι πολίτες, που ήδη αντιμετωπίζουν πληθωρισμό γύρω στο 20%, φοβούνται ότι οι αυξήσεις των τιμών θα επιταχυνθούν.
“Με τη σημερινή συναλλαγματική ισοτιμία, ο επίσημος πληθωρισμός θα μπορούσε να ξεπεράσει το 30% τους επόμενους μήνες. Εάν δεν ληφθούν μέτρα επειγόντως, το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει”, έγραψε στο Twitter ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της κεντρικής τράπεζας Χακάν Κάρα.
Οι λιανοπωλητές την ίδια ώρα παλεύουν με την αναταραχή, με ορισμένους ιστότοπους να σταματούν τις πωλήσεις ηλεκτρονικών προϊόντων την Τετάρτη.
Η Apple σταμάτησε τις διαδικτυακές πωλήσεις στην Τουρκία
Μετά την κατάρρευση του νομίσματος η Apple δεν δέχεται νέες παραγγελίες στην Τουρκία. Ενώ το ηλεκτρονικό κατάστημα της Apple παραμένει διαθέσιμο για πελάτες στη χώρα, δεν επιτρέπει στους αγοραστές να προσθέσουν προϊόντα στην ψηφιακή τους τσάντα αγορών. Στην παράνοια της οικονομικής κατάρρευσης πολλοί Τούρκοι σκέφτονταν τα ηλεκτρονικά είδη της εταιρείας ως επένδυση ως ένα απόθεμα αξίας.
Ο πρώην υποδιοικητής της κεντρικής τράπεζας Σεμίχ Τούμεν, ο οποίος αποπέμφθηκε τον περασμένο μήνα στον τελευταίο γύρο της ταχείας αναμόρφωσης της ηγεσίας του Ερντογάν, ζήτησε άμεση επιστροφή στις πολιτικές που προστατεύουν την αξία της λίρας. Χαρακτήρισε την εμμονή Ερντογάν ως παράλογο πείραμα που δεν έχει καμία πιθανότητα επιτυχίας πρέπει να εγκαταλειφθεί αμέσως.
Πηγή: afteroffice.gr