Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα ενεργειακό σταυροδρόμι και δύναται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό χάρτη που σμιλεύεται στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Η πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εγκρίνει την ενίσχυση ύψους 166,7 εκατομμυρίων ευρώ για τη δημιουργία τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη, είναι βαρύνουσας σημασίας για την χώρα μας και αναμένεται να αποφέρει πολλαπλά οφέλη στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το παρόν άρθρο εξετάζει ποια ακριβώς είναι τα οφέλη αυτά και ποιοι είναι οι δρώντες που επηρεάζονται από την μελλοντική αυτή κατασκευή.
Η ζήτηση για το LNG παγκοσμίως σημειώνει ανοδική πορεία λόγω της ευελιξίας στη χρήση του, των ανταγωνιστικών τιμών του και του σχετικά χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος σε σχέση με άλλα ορυκτά καύσιμα. Σε γενικές γραμμές, οι εισαγωγές LNG έχουν θετικό αντίκτυπο στις αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης με τη βελτίωση της ενεργειακής τους ασφάλειας και μία φθίνουσα εξάρτηση από τη Ρωσία. Το έργο της κατασκευής του τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη πέραν του ότι θα αποτελέσει ένα κοινό σημείο αναφοράς και για τις προαναφερθείσες περιοχές, υπάγεται στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI – Projects of Common Interest), ήτοι θα λαμβάνει τη χρηματοδότηση της ΕΕ. Το έργο κοστίζει συνολικά 380 εκατομμύρια ευρώ, η χωρητικότητα του αναμένεται να αγγίξει τα 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα και θα αποτελέσει τον δεύτερο σταθμό LNG στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το έργο θα είναι συμπληρωματικό του Ελληνο-βουλγαρικού αγωγού φυσικού αερίου IGB μέσω του οποίου η ελληνική αγορά συνδέεται όχι μόνο με την Κεντρική Ευρώπη, αλλά και με την Ουκρανία επιτρέποντας τη διαφοροποίηση στις πηγές τροφοδοσίας. Η εταιρεία που διαχειρίζεται το εθνικό δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου της Βουλγαρίας, Bulgartransgaz, συμμετέχει με ποσοστό 20% στο μετοχικό κεφάλαιο της ελληνικής εταιρείας Gastrade που είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη του τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη. Επίσης, υπάρχουν συμφωνίες για συνεργασία με την Ner Ad, την εταιρεία Εθνικών Ενεργειακών Πόρων των Σκοπίων και της Ad Esm, Εταιρείας Μονάδων Ηλεκτροπαραγωγής Σκοπίων.
Σύμφωνα με την ΔΕΠΑ, ο σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη θα εγκατασταθεί 17, 6 χλμ. νοτιοδυτικά του λιμένα της πόλης και θα αποτελείται από την «FSRU (πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG) με αποθηκευτική ικανότητα LNG έως και 170.000 κυβ. μέτρα και δυναμικότητα αεριοποίησης 22,7 εκ. κ.μ. ημερησίως (8,3 δισ. κ.μ. ετησίως), η οποία θα αγκυροβοληθεί στον θαλάσσιο χώρο 10 χλμ ανοιχτά της παράκτιας περιοχής της Αλεξανδρούπολης, καθώς και από ένα σύστημα αγωγών συνολικού μήκους 28 χλμ (υποθαλάσσιος αγωγός 24 χλμ και χερσαίος αγωγός 4 χλμ).»
Η Αντιπρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ, Margrethe Vestager, τόνισε ότι η κατασκευή τερματικού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη θα συμβάλλει στη βελτίωση της παροχής φυσικού αερίου όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς επίσης θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ επιτρέποντας την ύπαρξη διαφοροποίησης στον ενεργειακό εφοδιασμό. Ουσιαστικά, όσον αφορά τα οφέλη του για την Ελλάδα, θα συντελέσει στην αναβάθμιση της γεωπολιτικής της θέσης καθιστώντας τη πύλη εισόδου ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και περιφερειακό ενεργειακό κόμβο. Λαμβάνοντας υπόψη και τα μελλοντικά σχέδια της χώρας μας για την κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού EastMed διαφαίνεται ο σημαντικός ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει στην ανατολική Μεσόγειο ως ενεργειακός κόμβος.
Επιπρόσθετα πλεονεκτήματα είναι ότι με την ολοκλήρωση του έργου θα μπορεί να μεταφέρεται υγροποιημένο φυσικό αέριο από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο, σε μεγάλο βαθμό την ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας και των βαλκανικών χωρών από την Τουρκία, από το έδαφος της οποίας διέρχονται οι βασικοί αγωγοί που τροφοδοτούν μέχρι σήμερα την ΝΑ Ευρώπη με φυσικό αέριο. Συνεπώς, η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας αναβαθμίζεται, ενώ η μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό και αζέρικο φυσικό αέριο το οποίο διέρχεται μέσω Τουρκίας αποδυναμώνει ταυτόχρονα και την τουρκική επιρροή στα Βαλκάνια. Το εν λόγω έργο, όπως και ο σταθμός LNG στη Ρεβυθούσα αποτελούν τις μοναδικές υποδομές εισαγωγής φυσικού αερίου στην περιοχή που δεν εξαρτώνται από τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου που διέρχεται από τουρκικό έδαφος.
Ο σταθμός στην Αλεξανδρούπολη θα βρίσκεται σε ένα στρατηγικό σημείο όπου συναντιούνται ο Νότιος και ο Κάθετος Διάδρομος φυσικού αερίου και ενώνουν το Αιγαίο με την Κεντρική Ευρώπη. Έτσι, το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τα Σκόπια μέχρι την Ουγγαρία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία. Ένα άλλο πλεονέκτημα που έχει είναι ότι θα βρίσκεται σε πλήρη εναρμόνιση με τα ήδη υφιστάμενα ή σχεδιαζόμενα ενεργειακά έργα στην περιοχή «αποτελώντας το κέντρο ενός ολοκληρωμένου συστήματος υποδοχής αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG». Θα ωφελήσει, επίσης, την τοπική οικονομία της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης ενώ παράλληλα θα μειώσει την εξάρτηση της ευρύτερης περιοχής από το φυσικό αέριο της Ρωσίας.
Ως εκ τούτου, το έργο χαίρει εκτίμησης από πλευράς ΗΠΑ καθώς δια στόματος της Robin Dunnigan, βοηθού Αμερικανίδας υφυπουργού αρμόδιας για την ενεργειακή πολιτική, το έργο κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό για τα αμερικανικά συμφέροντα. Με τον τερματικό σταθμό στην Αλεξανδρούπολη δίνεται άλλη μια διέξοδος για τη διοχέτευση αμερικανικού σχιστολιθικού αερίου στις αγορές της κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων. Επίσης, ο Αμερικανός Πρέσβης στην Ελλάδα, Geoffrey Pyatt, στο παρελθόν έχει τονίσει τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελλάδα ως περιφερειακός ενεργειακός κόμβος και τη συμβολή της στην ειρήνη και την ασφάλεια της περιοχής.
Πρέπει να σημειωθεί, ότι η κατασκευή του τερματικού σταθμού στην Αλεξανδρούπολη δεν εξυπηρετεί μόνο τον στόχο να αποφευχθεί η επιρροή της Ρωσίας και η κάθοδος της προς τη Μεσόγειο αλλά ταυτόχρονα, αποτρέπει και την περαιτέρω εξάπλωση της επιρροής της Κίνας στην περιοχή των Βαλκανίων και βορειότερα. Συνεπώς, η ανάσχεση της ρωσικής και κινεζικής επιρροής εξυπηρετεί τις αμερικανικές βλέψεις για μία ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή προς όφελος των ΗΠΑ.
Εν κατακλείδι, εγκαινιάζεται μία νέα εποχή για την Ελλάδα με τη συμμετοχή της σε σημαντικά ενεργειακά σχέδια που ενισχύουν όχι μόνο τη δική της ενεργειακή ασφάλεια αλλά θέτουν και θεμέλιους λίθους για την ενεργειακή ασφάλεια των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης. Ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη είναι μείζονος σημασίας καθώς μειώνει την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και δημιουργεί πρόσθετες πηγές εφοδιασμού σε φυσικό αέριο, ενώ ταυτόχρονα αποτρέπει την εξάρτηση από μία εξαιρετικά ασταθή χώρα όπως είναι η Τουρκία. Με την παροχή LNG των ΗΠΑ αλλά και την ανάσχεση της ρωσικής και κινεζικής ισχύος στην περιοχή των Βαλκανίων, οι ΗΠΑ επωφελούνται, επίσης, από το έργο.
Πηγή: Evros-news.gr