Η 26η Ιουνίου καθιερώθηκε ως «Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και της Παράνομης Διακίνησής τους» στις 7 Δεκεμβρίου 1987 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη για τις επιπτώσεις από τη χρήση των ναρκωτικών ουσιών και την παράνομη διακίνησή τους, αλλά και για να τιμήσει τον κινέζο μανδαρίνο Λιν Τσε Χσου (1785-1850), που απαγόρευσε το εμπόριο οπίου στην Καντώνα, με αποτέλεσμα να προκληθεί ο Πρώτος Πόλεμος του Οπίου το 1839.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ετήσια Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά 2019), περίπου 96 εκατομμύρια ενήλικες ή ποσοστό 29% των Ευρωπαίων ηλικίας 15-64 ετών εκτιμάται ότι έχει κάνει χρήση παράνομης ουσίας κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Δοκιμή χρήσης ουσιών αναφέρεται πιο συχνά από άνδρες (57,8 εκατομμύρια) παρά από γυναίκες (38,3 εκατομμύρια).
Η πιο διαδεδομένη ουσία είναι η κάνναβη (55,4 εκατομμύρια άνδρες και 36,1 εκατομμύρια γυναίκες), ενώ οι εκτιμήσεις για χρήση άλλων ουσιών τουλάχιστον μία φορά κινούνται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα: 12,4 εκατομμύρια άνδρες και 5,7 εκατομμύρια γυναίκες έκαναν χρήση κοκαΐνης, 9,3 εκατομμύρια άνδρες και 4,6 εκατομμύρια γυναίκες έκαναν χρήση MDMA (ναρκωτικό τύπου «έκσταση») και 8,3 εκατομμύρια άνδρες και 4,1 εκατομμύρια γυναίκες έκαναν χρήση αμφεταμινών. Τα επίπεδα χρήσης κάνναβης τουλάχιστον μία φορά διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών και κυμαίνονται από περίπου 4% των ενηλίκων στη Μάλτα έως 45% στη Γαλλία.
Η χρήση ουσιών τον τελευταίο χρόνο πριν από την έρευνα αποτελεί δείκτη της πρόσφατης χρήσης και, κατά κανόνα, απαντά συχνότερα στους νεαρούς ενήλικες. Εκτιμάται ότι 19,1 εκατομμύρια νεαροί ενήλικες (ηλικίας 15-34 ετών) έκαναν χρήση ναρκωτικών τον τελευταίο χρόνο (16%), με τον αριθμό των ανδρών (20%) να είναι σχεδόν διπλάσιος εκείνου των γυναικών (11%).
Το πιο δημοφιλές ναρκωτικό στην Ελλάδα είναι αναμφισβήτητα η κάνναβη, καθώς το 11% των ενηλίκων (15-64) έχουν κάνει χρήση έστω μία φορά σε όλη τη ζωή τους.
Όσο αφορά την κοκαΐνη, το 1,3% των ενηλίκων 15-64 ετών έχουν κάνει χρήση έστω μία φορά σε όλη τη ζωή τους, το 1% των μαθητών ηλικίας 15-16 ετών δηλώνει πως έχει κάνει χρήση έστω μία φορά σε όλη τη διάρκεια ζωής.